‘Belleville sin patron’
‘Όμορφη πόλη χωρίς αφεντικό’
- Ένα καφενείο σαν όλα τ’ άλλα;
Το ‘belleville sin padron’ είναι ένα συνεργατικό αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο με μοναδική δομή την συνέλευση των εργαζομένων του. Δεν υπάρχουν μέτοχοι και ιδιοκτήτες, δεν υπάρχουν αφεντικά και υπάλληλοι, υπάρχουν μόνο ισότιμα, συνυπεύθυνα μέλη της εργατικής του συνέλευσης. Το εγχείρημά μας δεν αποτελεί τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από την επιλογή μας ως ανέργων και ‘επισφαλών’ απέναντι στο φάσμα της ολοκληρωτικής υποταγής στις ορέξεις των αφεντικών και της εξαθλίωσης. Ενώσαμε τις λιγοστές αποταμιεύσεις μας και μεταμορφώσαμε ένα χώρο στο κέντρο της πόλης σε ένα ευχάριστο και λειτουργικό καφέ-μπαρ-βιβλιοθήκη.
Το ‘belleville’ δεν είναι πολιτικό στέκι αλλά ούτε καπιταλιστική επιχείρηση με μοναδικό σκοπό την ανταγωνιστικότητα και μέσω αυτής ένα διογκούμενο κέρδος. Με λίγα λόγια,αυτό που επιδιώκουμε είναι να δημιουργήσουμε από κοινού, χωρίς ιεραρχίες και εκμετάλλευση έναν χώρο εργασίας αλλά και συνάντησης, εκδηλώσεων και ανταλλαγής γνώσης που θα λειτουργεί από -και θα ανήκει σε- ομάδα εργαζομένων που θα είναι οι ίδιοι σε θέση να φροντίζουν για όλα τα πόστα που απαιτεί ένα τέτοιο εγχείρημα και θα διαχειρίζονται μαζί υποχρεώσεις, δικαιώματα και ευθύνες. Εκτός από τις επιχειρήσεις ατομικής ιδιοκτησίας που στηρίζονται στη σχέση μισθωτής εργασίας, διαφοροποιούμαστε επίσης και από κοινωνικούς και πολιτικούς χώρους που δομούνται πάνω στην αρχή του εθελοντισμού, δηλ. της απλήρωτης εργασίας. Στα πλαίσια της λειτουργίας του, το ‘belleville’ θα επιδιώξει να φιλοξενεί βραδιές αυτομόρφωσης, βιβλιοπαρουσιάσεων και συζητήσεων πάνω σε θέματα που βρίσκουμε ενδιαφέροντα, καθώς και εκθέσεις εικαστικών και άλλων έργων με σκοπό την προώθηση και την ανταλλαγή της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης έξω από καλούπια ‘κυκλωμάτων’ και ‘δημοσιοσχετίστικων’ αντιλήψεων περί τέχνης.
- Είμαστε εργαζόμενοι, δεν είμαστε εμπορεύματα!
Κομβικό σημείο είναι η εξάλειψη της σχέσης αφεντικό-υπάλληλος, άρα και η κατάργηση της υπεραξίας που αντλεί το κεφάλαιο από την εργασία μας στο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής. Απο-εμπορευματοποιώντας την εργατική μας δύναμη σπάμε έναν κρίκο της αλυσίδας εκμετάλλευσης, ωστόσο δεν τρέφουμε αυταπάτες περί νησίδων εναλλακτικής οικονομίας μέσα στο υπάρχον σύστημα. Στόχος είναι να αναπαραχθούμε χωρίς να εκμεταλλευόμαστε ούτε να μας εκμεταλλεύονται, διαδίδοντας παράλληλα το μοντέλο οργάνωσης στο οποίο πιστεύουμε και την γενίκευση του οποίου επιδιώκουμε. Αν η προσπάθειά μας έχει μια πιθανότητα να είναι επιτυχημένη αυτή βρίσκεται πρώτα και κύρια στη δυναμική που θα αναπτυχθεί το προσεχές διάστημα από κόσμο που καταπιέζεται και αμφισβητεί, από κόσμο που δε θέλει ο ελεύθερός του χρόνος να αντιστοιχεί σε χρόνο στυγνής εκμετάλλευσης κάποιων άλλων εργαζομένων. Το χυδαίο καθεστώς στον κλάδο του επισιτισμού είναι λίγο πολύ γνωστό και μια σειρά αξιόλογες κινήσεις γίνονται προς την κατεύθυνση της περαιτέρω ανάδειξης και καταπολέμησής του (το σωματείο σερβιτόρων-μαγείρων Θεσ/νίκης είναι μία από αυτές).
Είμαστε άνεργοι ή περιστασιακά υποαπασχολούμενοι εργαζόμενοι που, όπως εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι, περιφερόμασταν στην έρημο της επισφάλειας. Στο εφιαλτικό παρόν όμως, το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε οδηγηθεί, με την ολοκληρωτική επέλαση του κεφαλαίου δεν μπορεί παρά να απαντηθεί με την βίαιη και συνολική επανάκτηση όλων όσα μας ανήκουν και την μεταμόρφωση της ίδιας της παραγωγικής δραστηριότητας σύμφωνα με τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες. Σκοπός είναι συνεργατικά εγχειρήματα αυτοδιαχείρισης όπως αυτό που ξεκινάμε, να εξελιχθούν, να εμπνεύσουν και να γονιμοποιήσουν τη διαδικασία της κολλεκτιβοποίησης της παραγωγής, δηλαδή η εργασία να απελευθερωθεί, να πάψει να αποτελεί εμπόρευμα και να αρχίσει να υπηρετεί πλέον αποκλειστικά την κοινότητα και τις ανάγκες της, υπερβαίνοντας τη μέγγενη του εμπορεύματος και της ιδιοκτησίας και εγκαινιάζοντας την εποχή των ελεύθερων παραγωγών, της αταξικής και αλληλέγγυας κοινωνίας. Προς αυτή την κατεύθυνση λίγα μπορούμε να κάνουμε από μόνοι μας. Η άρνηση της μισθωτής εργασίας και η αυτοδιαχείριση σε συνεταιριστική βάση -το ‘χωρίς αφεντικό’- καθώς και η κοινοποίηση των αρχών λειτουργίας μας σε μια τακτική πολιτικής προπαγάνδισης χωρίς μεγαλεπήβολη ρητορική είναι τα πρώτα βήματα που βλέπουμε εφικτά προς το παρόν.
- Αλληλέγγυα εγχειρήματα // Κολλεκτίβα Ζερμινάλ
Eίδαμε πρόσφατα στην πόλη μας να σχηματίζεται και να λειτουργεί η κολλεκτίβα Ζερμινάλ και αντλώντας από την δική της εμπειρία, σε στενή συνεργασία και αλληλεγγύη θα προχωρήσουμε κι εμείς. Η πρόθεσή τους να συμβάλλουν σε ένα δίκτυο συνεργατικών εγχειρημάτων αυτοδιαχείρισης που θα διαδίδουν τις αρχές τους και θα ανιχνεύουν από κοινού την περαιτέρω εξέλιξή τους μας βρίσκει σύμφωνους και σ’ αυτό ακριβώς ανταποκριθήκαμε.
Στο πλαίσιο που έχει ήδη τεθεί από τους συντρόφους, η κίνησή μας είναι πολιτική στο βαθμό που δεν αποκρύπτει αλλά αντιθέτως, διακηρύσσει τις αξίες από τις οποίες διέπεται, και αρνείται την μισθωτή σχέση εργασίας προκρίνοντας συνεργατικές μορφές οργάνωσης με σκοπό τον βιοπορισμό. Θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό να έχουμε πλήρη συνείδηση των συμβάσεων τις οποίες κάνουμε στις σημερινές συνθήκες (βασιζόμαστε στην κατανάλωση, δηλαδή στο εμπόρευμα και συμμορφωνόμαστε με την ιδιοκτησία, δηλαδή δεν λειτουργούμε σε κατειλημμένο χώρο) και να μην περιορίζουμε την πολιτική μας δράση στα πλαίσια τέτοιων εγχειρημάτων, αλλά να συμμετέχουμε παράλληλα ενεργά σε μαχόμενες πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις. Τα πειράματα αυτοδιαχείρισης του μέλλοντός μας οφείλουν σαφώς να καταρρίψουν και αυτές τις συμβάσεις και να συναντήσουν κινηματικές διαδικασίες που θα κυοφορούν επαναστατική προοπτική.
- Πειράματα αυτοδιαχείρισης και κοινωνική απελευθέρωση
Στη δεδομένη συγκυρία, όπως και σε κάθε κρίση, θεωρούμε πως υπάρχει εύφορο έδαφος για την καλλιέργεια νέων ιδεών (που στην ουσία τους δεν είναι καθόλου νέες βλ. κολλεκτιβοποίηση στην Ισπανία του ‘36) και μοντέλων οργάνωσης της εργασίας/παραγωγής που θα πρέπει όμως να αποδειχθούν βιώσιμες δημιουργώντας ένα κίνημα που θα τις στηρίζει και θα τις πολλαπλασιάζει. Εγχειρήματα όπως αυτό που προσπαθούμε να πραγματοποιήσουμε, τα οποία αρνούνται κάθε είδους ιεραρχία, εργατική εκμετάλλευση, συσσώρευση κεφαλαίου και πλουτισμού, δεν είναι ούτε "ανεδαφικά", ούτε "ουτοπικά" : είναι προϊόντα συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ ζωντανών κυττάρων που επικοινωνούν μεταξύ τους σε ένα δίκτυο συνεργατικών αλληλέγγυων δομών αυτοδιαχείρισης.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η δημιουργία νέων -συλλογικών- παραγωγικών μονάδων από εργάτες και εργάτριες δεν είναι από μόνη της μια τάση που θεωρούμε ‘επαναστατική’, με την έννοια ότι σηματοδοτεί διαδικασίες που θα μεταμορφώσουν ριζικά τους όρους της εργασίας και της ζωής της εργατικής τάξης. Για να δημιουργηθούν προϋποθέσεις συνολικής ανατροπής, αυτό που απαιτείται είναι η απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών, δηλ. συνοπτικά η χειραφέτηση του συνόλου της τάξης μας που θα πάρει στα χέρια της τους καρπούς της εργασίας της και θα καταργήσει τους εκμεταλλευτές. Μια μορφή οργάνωσης που θεωρούμε αναγκαία ακόμη και στις πιο αντίξοες στιγμές όπως είναι αυτές που διανύουμε αλλά και οι επικείμενες, είναι ο συνδικαλισμός βάσης και ο επαναστατικός συνδικαλισμός, δομές οργάνωσης δηλαδή των από-τα-κάτω σε οριζόντιες, αμεσοδημοκρατικές δομές ενάντια σε κράτος και κεφάλαιο από κομμάτια της τάξης μας που έχουν συνειδητοποιηθεί. Στην κατεύθυνση αυτή προωθούμε την παρέμβαση στο μαζικό κίνημα και κυρίως στους εργασιακούς χώρους, μπολιάζοντας επιπλέον, ελπίζουμε, την κινηματική εμπειρία και γνώση με έμπρακτα πειράματα που δίνουν –τουλάχιστον- χώρο συζήτησης, ανταλλαγής απόψεων, συμφωνίας αλλά και γόνιμης αντιπαράθεσης.
- Αντί επιλόγου
Τέλος, όταν εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του εγχειρήματος και αφού πληρωθούμε οι εργαζόμενοι ισόποσα σε αναλογία με τις ώρες εργασίας του καθενός μας και στο μέτρο της αξιοπρεπούς διαβίωσης, κέρδη που θα περισσεύουν θα τροφοδοτούν είτε κινηματικές διαδικασίες (ταμεία στήριξης απεργών, ταμεία αλληλεγγύης ανέργων κλπ.) είτε συνεργατικά εγχειρήματα που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Στην καλύτερη περίπτωση ασφαλώς, θα γίνονται έδαφος για νέες απόπειρες αυτοδιαχείρισης που θα μας πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα και θα εμπλέκουν ακόμα περισσότερα υποκείμενα στις διαδικασίες τους. Σε πείσμα των καιρών θα προχωρήσουμε με το βλέμμα στραμμένο στον ουρανό και τα πόδια γερά φυτεμένα στη γη.
Φιλίππου 80-82, περιοχή Ροτόντα, Θεσσαλονίκη
Όμορφη πόλη είναι μόνο η πόλη χωρίς αφεντικά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου